UOKiK był gospodarzem międzynarodowego seminarium poświęconego  zastosowaniu ekonomii w  ochronie konkurencji. Uczestnicy zastanawiali się m.in. czy i jak analizy ekonomiczne mogą sprzyjać zwiększeniu efektywności wykrywania zmów przetargowych. Narzędzia ekonomiczne służą również monitorowaniu stanu konkurencji na rynkach. Najnowsza analiza UOKiK dotyczy kolejowego transportu towarów

W ostatnich latach jesteśmy świadkami rosnącej ekonomizacji prawa konkurencji. Zastosowanie narzędzi ekonomicznych w postępowaniach antymonopolowych umożliwia estymację efektów praktyk będących przedmiotem analizy Urzędu. W praktyce dotyczyć to może zarówno badania następstw fuzji i przejęć, jak i prowadzenia spraw dotyczących nielegalnych porozumień oraz nadużywania pozycji dominującej. Narzędzia ekonomiczne mogą także służyć do określenia kierunków i skali przewidywanych zmian, a także mierzenia ich skutków. Analizy ekonomiczne zwiększają przewidywalność działań organów antymonopolowych, a w konsekwencji wydawanych przez nie rozstrzygnięć.

W jaki sposób wykorzystywać ekonomię  w wykrywaniu oraz udowadnianiu niedozwolonych porozumień - zastanawiali się uczestnicy spotkania zorganizowanego 22 listopada br. przez UOKiK. W seminarium pt. „Efektywne wykorzystanie narzędzi ekonomicznych w postępowaniach antymonopolowych” wzięli udział m.in. Kai-Uwe Kűhn — główny ekonomista ds. konkurencji w Komisji Europejskiej, a także przedstawiciele krajowych organów ochrony konkurencji, OECD, firm doradczych, instytucji badawczych oraz prawnicy i ekonomiści.

W jaki sposób wykorzystywać ekonomię  w wykrywaniu oraz udowadnianiu niedozwolonych porozumień - zastanawiali się uczestnicy spotkania zorganizowanego 22 listopada br. przez UOKiK. W seminarium pt. „Efektywne wykorzystanie narzędzi ekonomicznych w postępowaniach antymonopolowych” wzięli udział m.in. Kai-Uwe Kűhn - główny ekonomista ds. konkurencji w Komisji Europejskiej, a także przedstawiciele krajowych organów ochrony konkurencji, OECD, firm doradczych, instytucji badawczych oraz prawnicy i ekonomiści.

W pierwszej części spotkania uczestnicy zastanawiali się nad  sposobami skutecznego zastosowania narzędzi ekonomicznych w wykrywaniu oraz udowadnianiu istnienia zmów przetargowych na rynku.  Podczas drugiego panelu dyskutowano na temat umiejętnej prezentacji dowodów ekonomicznych w decyzjach wydawanych przez urzędy antymonopolowe  także na etapie ich obrony przed sądem.

- Istnienie w strukturach organów ds. ochrony konkurencji specjalistycznych komórek zajmujących się badaniami rynków jest więc dziś standardem. Departament Analiz Rynku UOKiK, który funkcjonuje już 10 lat, był jednym z pierwszych tego typu departamentów. Prowadzi różnego rodzaju badania i analizy, monitorując stan konkurencji oraz stopień przestrzegania prawa w poszczególnych segmentach gospodarki – powiedziała otwierając spotkanie Monika Bronkau-Ługowska, Dyrektor Generalna UOKiK.

Najbardziej skomplikowane oraz najistotniejsze dla gospodarki kraju sprawy rozpatrywane są w UOKiK przez zespoły złożone z prawników i ekonomistów, co gwarantuje możliwie najbardziej wszechstronną ich ocenę. W niektórych postępowaniach ekonomiści mają głos doradczy, w innych dostarczają kompleksowych analiz rynku, których efekty prezentowane są w formie raportów. W tym roku w Urzędzie powstały opracowania dotyczące m.in. rozwoju konkurencji na rynku gazu oraz konkurencji na rynku odbioru odpadów komunalnych.

Jedno z zakończonych w tym roku badań dotyczy krajowego rynku przewozów towarowych ze szczególnym uwzględnieniem transportu towarów koleją. Analiza trwała od października 2010 do marca 2012 roku. Sporządzony na tej podstawie dokument odnosi się do stanu z lat 2009-2010. W trakcie badania uzyskano informacje od ponad 200 przedsiębiorców. Badanie skupiło się przede wszystkim na polskim rynku usług przewozu towarów koleją. Pozyskano także informacje o innych rodzajach transportu, które zostały potraktowane jako uzupełniające wobec głównego obszaru badania. Jednym z celów analizy było ustalenie wielkości rynku oraz udziałów poszczególnych przewoźników. Posłużono się przy tym trzema kryteriami: masą towarów, wykonaną pracą przewozową oraz przychodami ze sprzedaży usług transportu kolejowego. W roku 2010 rynek ten miał wielkość, odpowiednio: 206 mln ton, blisko 46 mln tkm lub 5 mld zł. Z zebranych przez Urząd informacji wynika, że podobnie jak w ubiegłych latach pozycję dominującą na rynku kolejowego transportu towarów posiada Grupa PKP. Niezależnie od metody badania, udział rynkowy PKP zawierał się w przedziale pomiędzy 50 a 80 proc. Następnymi w kolejności podmiotami były grupy kapitałowe DB oraz CTL. Ich łączny udział w rynku był jednak kilkukrotnie mniejszy niż Grupy PKP. Najmniejsza dysproporcja pomiędzy siłą rynkową PKP, a konkurentami występowała przy zestawieniu udziałów rynkowych wg. masy przewiezionych towarów.

Badanie miało również sprawdzić, czy dotychczasowe postrzeganie przez UOKiK transportu towarów koleją jako jednego rynku o zasięgu krajowym, które miało odzwierciedlenie w wydanych decyzjach dotyczących rynku kolejowego,  nadal jest zasadne. Pojawiły się bowiem opinie niektórych przewoźników, że rynek przewozów towarowych należałoby rozdzielić na: całopociągowe (realizowane całymi składami na rzecz jednego świadczeniobiorcy) oraz rozproszone (jeden skład pociągu przewozi towary różnych przedsiębiorców). Analiza udowodniła, że argumenty za takim rozdziałem są niewystarczające by mówić o dwóch oddzielnych rynkach właściwych

Nie można również mówić o rynku szerszym niż krajowy. Świadczy o tym m.in obowiązek uzyskania właściwego dla Polski certyfikatu bezpieczeństwa, konieczność korzystania z odmiennego taboru przystosowanego do wykorzystywanych w naszym kraju trakcji oraz różne stawki opłat za korzystanie infrastruktury kolejowej w poszczególnych państwach.

Seminarium „Efektywne wykorzystanie narzędzi ekonomicznych w postępowaniach antymonopolowych” odbywało się w ramach spotkania Grupy Roboczej Głównego Ekonomisty Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji KE, którego gospodarzem w tym roku jest UOKiK.

Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel.: 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 314
Fax 22 826 11 86
E-mail: malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl