Na pudełku grafika przedstawiająca kury na wolnym wybiegu a w środku jaja pochodzące z chowu klatkowego – to przykład niewłaściwego oznakowania produktu. Przed świętami UOKiK radzi na co zwrócić uwagę kupując jaja

Wypowiedź Dariusza Łomowskiego, Zastępcy Dyrektora Departamentu Inspekcji Handlowej UOKiK

Twoja przeglądarka nie obsługuje formatu HTML5

W czwartym kwartale 2014 roku Inspekcja Handlowa skontrolowała 526 partii jaj kurzych w sklepach, hurtowniach oraz na targowiskach. Nieprawidłowości stwierdzono w przypadku 146 partii (27,8 proc.). W roku 2013 ogólny odsetek nieprawidłowości wyniósł 30,3 proc. a w 2011 r. 49,1 proc.

Najwięcej zastrzeżeń dotyczyło nieprawidłowego oznakowania (27,8 proc. partii) oraz zaniżenia masy jednostkowej i niewłaściwej klasyfikacji wagowej (12,1 proc. partii). Nieprawidłowości ujawniono w 78,6 proc. skontrolowanych punktów na targowiskach i w 23,5 proc. sklepów sieci handlowych. Zdecydowanie więcej zastrzeżeń odnosiło się do jaj sprzedawanych luzem (46,4 proc. partii) niż w opakowaniach (13,9 proc. partii).

Oznakowanie jaj w opakowaniach

Niewłaściwe oznakowanie opakowań stwierdzono w przypadku 50 partii jaj, czyli 13,9 proc., spośród sprawdzonych 360 partii. Nieprawidłowości polegały m.in. na sugerowaniu, że oferowane jaja pochodzą od kur z wolnego wybiegu, podczas gdy w rzeczywistości pochodziły z chowu klatkowego. Na opakowaniach były stosowane wprowadzające w błąd opisy takie jak wiejskie jaja czy z naszej zagrody albo grafiki przedstawiające krajobraz wiejski lub spacerujące kury. Tymczasem informacje, że jaja pochodzą z chowu klatkowego umieszczano np. drobną czcionką na dole opakowania. Prawdziwa informacja ma dla konsumenta duże znaczenie, ponieważ jaja z chowu klatkowego są tańsze niż z wolnego wybiegu. Przykładem innej nieprawidłowości było podawanie dłuższego okresu minimalnej trwałości niż przepisowe 28 dni od zniesienia jaj (np. o 8 dni).

Oznakowanie jaj sprzedawanych luzem

Najwięcej zastrzeżeń budziło oznakowanie jaj sprzedawanych luzem, głównie na targowiskach. Sprawdzono 166 partii, zakwestionowano 77, czyli 46,4 proc. Zastrzeżenia dotyczyły przede wszystkim braku danych o metodzie chowu kur (np. klatkowy, ściółkowy), klasie wagowej (np. S, M), dacie minimalnej trwałości oraz nazwie producenta. Przypominamy, że oznakowane nie muszą być jedynie jaja sprzedawane bezpośrednio przez gospodarza, na terenie powiatu, w którym prowadzi gospodarstwo.

Działania IH

W wyniku kontroli Wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji Handlowej wydali 21 decyzji, którymi wymierzyli kary o łącznej wysokości 18,8 tys. zł za wprowadzenie do obrotu niewłaściwie oznakowanych i sklasyfikowanych jaj. Ponadto wydano 6 mandatów karnych za popełnienie wykroczeń, takich jak wprowadzenie do obrotu produktów spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości. Złożono 4 wnioski  w sądach rejonowych o ukaranie osób odpowiedzialnych za popełnienie wykroczeń polegających np. na zatrudnieniu osoby nieposiadającej orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych. Skierowano też 78 zawiadomień do innych organów – Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej, Urzędów Skarbowych i Prokuratury Rejonowej.

Poradnik dla konsumentów

Konsumentom mogą być sprzedawane wyłącznie jaja świeże - czyli klasy A. Dodatkowo takie jaja muszą na skorupie posiadać informacje o: metodzie chowu kur (0 – ekologiczna, 1 – wolny wybieg, 2- ściółkowa, 3 – klatkowa), kod państwa (PL – Polska) i weterynaryjny numer identyfikacyjny, czyli kod zakładu produkcji.

Jaja w opakowaniu: opakowanie musi informować o klasie jakości (np. A), klasie wagowej  (np. M, XL, które to oznaczenia przyporządkowane są odpowiedniej masie jaj), dacie minimalnej trwałości, metodzie chowu kur wyrażonej słownie (np. jaja z chowu klatkowego, kodzie zakładu pakowania, zaleceniach przechowywania jaj po zakupie w warunkach chłodniczych. Ponadto na zewnętrznej lub wewnętrznej powierzchni opakowania powinno znajdować się objaśnienie znaczenia kodu producenta umieszczonego na skorupie jaj.

Jaja sprzedawane luzem, na sztuki: w miejscu sprzedaży musi się znajdować informacja o klasie jakości, klasie wagowej, metodzie chowu, dacie minimalnej trwałości, nazwie albo imieniu i nazwisku producenta, znaczeniu kodu producenta umieszczonego na skorupie jaj.

Jaja sprzedawane bezpośrednio konsumentom przez gospodarza, producenta, którzy posiadają mniej niż 50 kur – w miejscu sprzedaży muszą się znaleźć informacje: nazwa i adres gospodarstwa, imię i nazwisko gospodarza. Oznakowanie na skorupach nie jest wymagane.

Dodatkowe informacje dla mediów:
Biuro Prasowe, UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314, 55 60 430
Fax 22 826 11 86
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl