Nieprzestrzeganie przepisów o kredycie konsumenckim przez Santander Consumer Bank, niezgodna z prawem windykacja długów przez SAF z Sosnowca, nadużywanie pozycji dominującej przez gminy Mierzęcice oraz Ornontowice – to najnowsze decyzje Prezes UOKiK wydane przy współpracy z Delegaturą w Katowicach

Delegatura Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Katowicach istnieje od 1990 roku. W tym czasie wydała niemal 1000 decyzji w sprawach antymonopolowych i dotyczących naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Działania Delegatur UOKiK nie ograniczają się jednak wyłącznie do lokalnych rynków. Wydają rozstrzygnięcia mające znaczenie dla przedsiębiorców i konsumentów w całym kraju. Najnowsze decyzje Prezes UOKiK wydane przy współpracy z katowicką Delegaturą dotyczą Santander Consumer Banku, spółki windykacyjnej SAF z Sosnowca, gmin Mierzęcice oraz Ornontowice.

Nieprzestrzeganie ustawy o kredycie konsumenckim – Santander Consumer Bank

Urząd ustalił, że przedsiębiorca nie uwzględnia kosztów pośrednictwa w łącznej kwocie wszystkich opłat i prowizji. W związku z tym, pobiera opłaty wyższe niż dopuszczalne przez prawo

Konsument, który chce pożyczyć pieniądze może zrobić to bezpośrednio u kredytodawcy lub skorzystać z usług pośrednika finansowego. Często drugie rozwiązanie wiąże się z dodatkową opłatą, która również stanowi koszt udzielenia kredytu. Ponadto, zgodnie z prawem, opłaty, prowizje i koszty związane z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, czyli udzielany do 80 tys. zł., mogą wynieść maksymalnie 5 proc. kwoty udzielonego kredytu. Nie można przekroczyć tej granicy bez względu na to, na czyją rzecz te opłaty są pobierane (np. pośrednika, banku, instytucji finansowej).

Postępowanie przeciwko bankowi zostało wszczęte w styczniu br. Podstawą do podjęcia tych działań były skargi konsumentów. Urząd przeanalizował umowy kredytowe zawierane przez Santander Consumer Bank – również przez pośredników – i ustalił, że przedsiębiorca nie uwzględnia kosztów pośrednictwa w łącznej kwocie wszystkich opłat i prowizji. W związku z tym, pobiera opłaty wyższe niż dopuszczalne przez prawo. Jedna z umów informowała o kosztach w wysokości ponad 13 proc. kwoty udzielonej pożyczki. Prezes UOKiK nakazała zaprzestanie stosowania kwestionowanej praktyki i nałożyła na Santander Consumer Bank karę 726 588 zł.

Niezgodna z prawem windykacja długów – SAF z Sosnowca

W wysyłanych wezwaniach do zapłaty spółka zapowiadała m.in. wizytę windykatora terenowego, który miałby określić wartość majątku dłużnika czy rozpocząć egzekucję długów. Zgodnie z prawem, o ujawnieniu majątku może zdecydować tylko sąd, a rzeczy należące do dłużnika może zająć tylko komornik

Firmy windykacyjne posiadają kompetencje do prowadzenia negocjacji między konsumentem, a przedsiębiorcą, któremu zalega ze spłatą zobowiązania. Wszystkie te działania muszą mieścić się w granicach prawa, nie mogą wprowadzać w błąd i wywierać presji psychicznej. Wątpliwości Urzędu wzbudziły działania prowadzone przez spółkę windykacyjną SAF z Sosnowca, która informowała konsumentów o konsekwencjach niespłacenia zadłużenia. Przedsiębiorca zajmuje się m.in. ściąganiem wierzytelności, kierując do dłużników listy wzywające do spłaty długu.

W wysyłanych wezwaniach do zapłaty spółka zapowiadała m.in. wizytę windykatora terenowego, który miałby określić wartość majątku dłużnika czy rozpocząć egzekucję długów. Zgodnie z prawem, o ujawnieniu majątku może zdecydować tylko sąd, a rzeczy należące do dłużnika może zająć tylko komornik. Takich uprawnień nie posiada żaden przedsiębiorca. Tym samym, zdaniem Urzędu, spółkasugerując, że przysługują jej większe kompetencje wywierała poczucie zagrożenia i presję psychiczną u konsumenta.

Podstawą do wszczęcia postępowania przeciwko przedsiębiorcy było zawiadomienie konsumenta. Działania były prowadzone przez Urząd od grudnia 2010 roku. W wydanej decyzji Prezes UOKiK uznała, że spółka windykacyjna SAF z Sosnowca naruszyła zbiorowe interesy konsumentów i nałożyła na nią karę 70 565 zł. Przedsiębiorca zmienił kwestionowane przez Urząd praktyki.

Nadużywanie pozycji dominującej – gminy Mierzęcice i Ornontowice

Zastrzeżenia UOKiK wzbudziły praktyki stosowane przez gminy Ornontowice oraz Mierzęcice z województwa śląskiego. Obie arbitralnie określiły wysokość bonifikaty, jaką może otrzymać odbiorca w przypadku dostarczenia wody o pogorszonej jakości

Zastrzeżenia UOKiK wzbudziły praktyki stosowane przez gminy Ornontowice oraz Mierzęcice z województwa śląskiego. Obie arbitralnie określiły wysokość bonifikaty, jaką może otrzymać odbiorca w przypadku dostarczenia wody o pogorszonej jakości. W takiej sytuacji mógł liczyć na rachunek niższy tylko o 10 proc. należności za wodę dostarczoną w okresie trwania zakłócenia. Rekompensata jednak powinna odpowiadać poniesionym niedogodnościom – nie może być z góry określona. Gmina Ornontowice ponadto zastrzegała, że m.in. nie ponosi odpowiedzialności za przerwy w dostawie wody i odprowadzanie ścieków w przypadku braku zasilania energetycznego. Zgodnie z prawem, przerwy mogą wystąpić także z winy przedsiębiorcy – w takiej sytuacji klient powinien mieć szansę na odszkodowanie. Prezes Urzędu uznała, że obie gminy nadużyły pozycji dominującej. Gmina Mierzęcice zobowiązała się do zmiany praktyki, gmina Ornontowice przeciwnie – Prezes UOKiK nałożyła na nią karę 2 067 zł. Postępowanie antymonopolowe przeciwko gminie Ornontowice zostało wszczęte w październiku ubiegłego roku, a przeciwko gminie Mierzęcice – w grudniu.

Decyzje dotyczące Santander Consumer Banku, spółki windykacyjnej SAF z Sosnowca, gmin Mierzęcice oraz Ornontowice nie są ostateczne. Przedsiębiorcy mają możliwość odwołania się do sądu.

Jednym z priorytetów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest eliminowanie niedozwolonych praktyk na rynkach lokalnych, gdzie naruszenia przepisów, choć wolniej dostrzegalne z punktu widzenia całej gospodarki, są bardzo uciążliwe dla konsumentów. Jest to możliwe dzięki strukturze organizacyjnej Urzędu i istnieniu dziewięciu delegatur UOKiK.

Rynek energii w Polsce – to temat kolejnego panelu, w którym już jutro, 18 maja, weźmie udział Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, Prezes UOKiK. Spotkanie jest zorganizowane w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. Zapraszamy.

Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314
Fax 22 826 11 86
E-mail malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl