Współpraca pomiędzy przedsiębiorcami w wielu dziedzinach życia gospodarczego jest powszechnym zjawiskiem, zwłaszcza jeśli jej celem jest wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań lub podniesienie jakości obsługi klienta. Jednak zdarza się, że przybiera ona formę niedozwoloną, skutkując ograniczeniem lub wyeliminowaniem z rynku konkurencji. Znajdują wówczas zastosowanie przepisy antymonopolowe.

Do najpoważniejszych porozumień należą te zawierane między konkurentami, czyli przedsiębiorcami działającymi na tym samym szczeblu obrotu (są to tzw. porozumienia horyzontalne). Takie praktyki eliminują konkurencję właśnie tam, gdzie przynosi ona najwięcej korzyści, bowiem ceny czy inne warunki kontraktów powinny być wynikiem rywalizacji rynkowej, nie zaś wspólnych ustaleń podmiotów biznesowych. Konsumenci i kontrahenci muszą pogodzić się wówczas z wyższą ceną, ograniczonym wyborem i  niższą jakością produktów i usług. Ponadto, jeżeli zmowa dotyczy towarów, dla których nie ma dostępnych substytutów na rynku, odbiorcy zostają pozbawieni wyboru. Dlatego też zwalczanie porozumień horyzontalnych jest priorytetem organów antymonopolowych. Zazwyczaj nieco mniej szkodliwe dla rynku i jego uczestników są zmowy, w ramach których wspólne ustalenia zawierane są między podmiotami działającymi na różnych szczeblach obrotu, np. producent — dystrybutor (są to tzw. porozumienia wertykalne). Od charakteru porozumienia zależy jego szkodliwość dla gospodarki, a więc także wysokość sankcji przewidzianej w prawie ochrony konkurencji.

Nielegalne zmowy mogą polegać m.in. na ustalaniu cen odsprzedaży, terminów wprowadzania podwyżek, czy treści składanych ofert w przetargach publicznych. Niezgodny z prawem jest także podział rynku zbytu lub zakupu, co do określonego terytorium, towarów lub grup klientów, umożliwiający podmiotom gospodarczym sztuczne kreowanie otoczenia, w którym funkcjonują.

Z praktyki UOKiK oraz towarzyszących naszym decyzjom komentarzy medialnych wynika, że poziom znajomości przepisów o ochronie konkurencji jest nadal niezadowalający. Jednak celem Urzędu nie jest nakładanie kar na przedsiębiorców, a zapobieganie działaniom eliminującym rynkową rywalizację. W myśl tej zasady rok 2012 upływa pod hasłem — Przedsiębiorco nie zmawiaj się!  Wierzę, że działania edukacyjne przyniosą wymierny efekt, zmniejszając liczbę naruszeń prawa antymonopolowego z korzyścią dla wszystkich uczestników rynku.