Polscy przedsiębiorcy dostrzegają potrzebę społecznego zaangażowania, nie znają jednak koncepcji samoregulacji branżowych i korzyści płynących z nich dla wszystkich uczestników rynku - wynika z badań społecznych przeprowadzonych dla UOKiK. Ich wyniki zostały przedstawione na wspólnej konferencji Urzędu, Fundacji im. Friedricha Eberta oraz CentrumCSR.pl, która miała miejsce w siedzibie Banku Światowego

Na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów CBOS przeanalizował poziom zrozumienia wśród polskich przedsiębiorców dla koncepcji Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (Corporate Social Responsibility - CSR), a także stopień jej akceptacji i gotowość realizowania w praktyce. Ogółem badaniem objęto 505 podmiotów gospodarczych, w tym 103 firmy małe (zatrudniające 10-49 osób), 300 firm średnich (zatrudniających 50-249 pracowników) oraz 102 firmy duże (zatrudniające 250 i więcej osób).

Jak wskazują wyniki badania, polskie firmy dostrzegają konieczność zaangażowania w działania prospołeczne. Aż 60 proc. dużych i ponad połowa średnich przedsiębiorców uważa, że w prowadzeniu działalności gospodarczej należy uwzględniać potrzeby lokalnej społeczności oraz kwestie ekologiczne. W przypadku małych firm jest to 40 proc.

W kwestii działań prokonsumenckich, firmy są gotowe ułatwić słabszym uczestnikom rynku dochodzenie roszczeń przez poddanie się arbitrażowi polubownego sądu konsumenckiego. Instytucję tę - oferującą możliwość szybszego i tańszego rozstrzygnięcia sporu - zna niemal trzy czwarte ankietowanych przedsiębiorców. Podobny odsetek jest gotowy poddać się arbitrażowi sądu polubownego.

Zdecydowanie mniej popularnym w naszym kraju narzędziem społecznego zaangażowania biznesu są kodeksy dobrych praktyk. Samoregulacje te - dobrowolnie przyjmowane przez przedsiębiorców lub całe branże - są bardzo popularne w innych krajach Unii Europejskiej. W Wielkiej Brytanii na przykład liczba sygnatariuszy kodeksów akredytowanych przez Office of Fair Trading przekracza 8 700.

Samoregulacje są korzystne zarówno dla konsumentów, którzy otrzymują wyższy poziom ochrony niż wynikający z obowiązujących przepisów i norm, jak i dla przedsiębiorców. Sprawnie działający system samokontroli ogranicza bowiem przypadki złych praktyk i tym samym przyczynia się do zwiększenia zaufania klientów i kontrahentów. Z tego względu promocja dialogu społecznego i mechanizmów samoregulacji jest jednym z priorytetów realizowanej aktualnie przez UOKiK „Strategii polityki konsumenckiej na lata 2004-2006”. Impulsów do rozwoju kodeksów dobrych praktyk dostarcza także polityka Komisji Europejskiej.

Niestety jedna trzecia polskich przedsiębiorców z grupy dużych i aż dwie trzecie małych firm nie zna koncepcji samoregulacji branżowych. Są one obce również połowie przedsiębiorstw średnich. Z wynikami badań korespondują doświadczenia UOKiK nad wdrażaniem kodeksów dobrych praktyk w obszarze realizacji interesów słabszych uczestników rynku. Mimo inicjatyw ze strony Urzędu skierowanych do przedsiębiorców działających w wielu branżach (między innymi w ramach Rady ds. Dobrych Praktyk Gospodarczych przy Prezesie UOKiK powołane zostały zespoły ds. handlu elektronicznego i telekomunikacji oraz sprzedaży konsumenckiej), idea samoregulacji nie spotkała się z szerszym odzewem. W zasadzie jedynie w branży deweloperskiej udało się doprowadzić do powstania kodeksu dobrych praktyk normującego relacje klient-deweloper (zwłaszcza obowiązki informacyjne).

Co gorsza, w Polsce problemem wciąż pozostaje nieprzestrzeganie przez przedsiębiorców prawa powszechnie obowiązującego. W samym tylko ubiegłym roku UOKiK prowadził 451 postępowań administracyjnych w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Do zwiększenia świadomości przedsiębiorców na temat korzyści płynących z samoregulacji dla wszystkich uczestników rynku przyczynić się ma wspólna kampania UOKiK i Banku Światowego. Jej elementem była dzisiejsza konferencja „Koncepcja CSR w Polsce - stan obecny i perspektywy rozwoju” zorganizowana we współpracy z Fundacją im. Friedricha Eberta oraz CentrumCSR.pl. Wzięli w niej udział naukowcy i przedsiębiorcy, przedstawiciele Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Banku Światowego, administracji oraz organizacji pozarządowych.

Dodatkowe informacje:
Elżbieta Anders, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 314
faks 22 826 11 86

E-mail eanders@uokik.gov.pl