Wprowadzanie konsumentów w błąd przez Prominent CF, porozumienie cenowe Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz niedozwolone działania Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” – to najnowsze decyzje Prezes UOKiK wydane przy współpracy z Delegaturą w Poznaniu. Eliminowanie nieprawidłowości na różnych rynkach jest możliwe dzięki strukturze organizacyjnej Urzędu

Jednym z priorytetów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest eliminowanie niedozwolonych praktyk na rynkach lokalnych, gdzie naruszenia przepisów, choć wolniej dostrzegalne z punktu widzenia całej gospodarki, są bardzo uciążliwe dla konsumentów. Jest to możliwe dzięki strukturze organizacyjnej Urzędu i istnieniu dziewięciu delegatur UOKiK. Ich działania nie ograniczają się jednak wyłącznie do lokalnych rynków. Wydają decyzje mające znaczenie dla przedsiębiorców i konsumentów w całym kraju. Przykładem szerokiego wachlarza działalności jednostek terenowych są trzy decyzje wydane przy współpracy Delegatury UOKiK w Poznaniu.

Pierwsza z nich dotyczy praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów stosowanych przez spółkę Prominent CF. Zarzucone przedsiębiorcy praktyki związane są z udzielaniem pożyczek gotówkowych. Urząd ustalił, że wzorzec umowy pożyczki, w oparciu o który przedsiębiorca zawiera umowy z konsumentami nie spełnia wszystkich wymogów określonych w obowiązujących przepisach. Nie zawiera m.in. informacji o sposobie zabezpieczenia pożyczki. Urząd ustalił ponadto, że w umowach pożyczki zawieranych z konsumentamiprzedsiębiorca zamieszcza nieprawdziwe i wprowadzające w błąd informacje m.in. o: wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitym koszcie pożyczki. Wskazywane w umowach dane są istotnie zaniżone w stosunku do ich faktycznej, wyliczonej zgodnie z przepisami, wartości. Spółka pobiera również zbyt wysoką łączną kwotę wszystkich opłat, prowizji oraz kosztów związanych z zawarciem umowy pożyczki, która przekracza maksymalną dopuszczalną przez przepisy wysokość 5 procent wartości pożyczki.

Zastrzeżenia Urzędu wzbudziła ponadto treść rozpowszechnianych przez przedsiębiorcę ulotek reklamowych. Wbrew przepisom, w ulotkach tych przedsiębiorca nie informuje o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. 

Urząd zakwestionował także postanowienia przewidujące możliwość zatrzymania opłaty przygotowawczej w przypadku odstąpienia od umowy przez Prominent CF.

Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, opłata przygotowawcza może być zatrzymana przez przedsiębiorcę jedynie w szczególnych przypadkach. Możliwe jest to, jeśli sam konsument odstępuje od umowy w ciągu 10 dni od jej zawarcia.  Zdaniem Urzędu, zastrzegając sobie prawo do zatrzymania opłaty przygotowawczej w sytuacji podjęcia decyzji o odstąpieniu od umowy, Prominent naruszył obowiązujące prawo. Praktyka przedsiębiorcy mogła być uciążliwa dla konsumentów, którzy zapłacili opłatę przygotowawczą i oczekiwali na przyznanie kredytu, a przedsiębiorca odstąpił od umowy, zatrzymując bezpodstawnie opłatę przygotowawczą. 

Za działania naruszające interesy słabszych uczestników rynku Prezes UOKiK nałożyła na Prominent CF karę w wysokości prawie 40 tys. złotych (39 564 zł) oraz nakazała zaniechanie niedozwolonych praktyk.

Kolejna decyzja dotyczy poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych”,która ogranicza przedsiębiorcom telekomunikacyjnym możliwość rozpoczęcia działalności w administrowanych budynkach.  Wykorzystując fakt, że przedsiębiorcy, którzy chcą dostarczać usługi dostępu do Internetu mieszkańcom osiedli, muszą uzyskać jej zgodę na instalowanie własnych sieci telekomunikacyjnych, Spółdzielnia podejmuje różne działania w celu utrudnienia im dostępu do swoich nieruchomości. Jak ustalił Urząd, Spółdzielnia zastrzega sobie możliwość pobierania opłat, nie mających ekonomicznego uzasadnienia oraz kwestionuje informacje zawarte w wydanych przez inne organy dokumentach. Działania te chronią interesy podmiotów, które od wielu lat świadczą usługi telekomunikacyjne na rzecz mieszkańców administrowanych przez Spółdzielnię budynków. W praktyce działania monopolistyczne Spółdzielni najdotkliwiej odczuli mieszkańcy, którzy mogą korzystać z usług jedynie faworyzowanych przez Spółdzielnię spółek telekomunikacyjnych, a tym samym zostali pozbawieni wyboru najlepszej cenowo oraz jakościowo oferty szerokiego kręgu przedsiębiorców.

Za praktykę ograniczającą konkurencję Spółdzielnia Mieszkaniowa „Osiedle Młodych” została ukarana sankcją w wysokości ponad 160 tys. złotych (162 026 zł).

Ostatnia z opisywanych decyzji dotyczy praktyk stosowanych przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich (SDP). Podstawą wszczęcia postępowania przez Urząd było opublikowanie przez wchodzący w skład SDP – Klub Fotografii Prasowej na stronie internetowej cennika zawierającego minimalne stawki za usługi fotoreporterskie. Uwagę UOKiK zwróciła praktyka polegająca na ustaleniu przez kilku członków Klubu cen na szereg usług świadczonych zarówno przez fotoreporterów prasowych (np. publikację zdjęć w dziennikach, obsługę konferencji prasowej), jak i fotografów (np. sesje zdjęciowe), co zgodnie z prawem antymonopolowym jest zakazane i zawsze, również w przypadku stowarzyszeń i izb jest traktowane jako nielegalne porozumienie. Zgodnie z prawem uczestnicy rynku powinni samodzielnie ustalać stawki za usługi na podstawie własnego rachunku ekonomicznego, nie są natomiast do tego powołane organizacje, które zrzeszają przedsiębiorców. Dlatego Prezes UOKiK nałożyła na Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich karę w wysokości blisko 8 tys. złotych (7944 zł). Warto dodać, że w trakcie postępowania SDP zaprzestało stosowania niedozwolonej praktyki – zakwestionowany cennik został usunięty ze strony internetowej.

Opisane decyzje nie są ostateczne. Przedsiębiorcy mogą się od nich odwołać do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wymienione rozstrzygnięcia to oczywiście zaledwie niewielka część wszystkich decyzji wydawanych przez delegatury Urzędu. Tylko w 2009 roku prowadziły one 277 spraw związanych z naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów i 160 antymonopolowych. Wydały 209 decyzji dotyczących ochrony słabszych uczestników rynku i 101 z zakresu ochrony konkurencji.

Działalności UOKiK poświęcony był cykl konferencji regionalnych, organizowanych z okazji XX-lecia Urzędu. Dotychczas odbyły się one w Gdańsku oraz Krakowie. Poświęcone były liberalizacji i deregulacji rynków, a także ochronie konkurencji na rynkach nowych technologii. Ostatnie ze spotkań jest organizowane przez poznańską delegaturę UOKiK wraz z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza pt. „Prawo konkurencji dla czy przeciw przedsiębiorcy”. Przedstawiciele Komisji Europejskiej, kancelarii prawniczych, środowiska naukowego i biznesu będą dyskutowali m.in. na temat praw przedsiębiorcy w postępowaniu antymonopolowym, instytucji świadka koronnego, decyzji zobowiązaniowej oraz roli sankcji finansowych.

Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
faks 22 826 11 86

E-mail: mcieloch@uokik.gov.pl

Delegatura UOKiK w Poznaniu
ul. Zielona 8, 61-851 Poznań
Tel. (61) 852 15 17, 852 77 50
faks (61) 851 86 44
E-mail: poznan@uokik.gov.pl