Niedozwolone praktyki przedsiębiorców mogą bardzo negatywnie wpływać na stan gospodarki i szkodzić interesom najsłabszych uczestników rynku. Dlatego UOKiK na bieżąco przygląda się praktykom podmiotów gospodarczych działających w różnych branżach i eliminuje zauważone nieprawidłowości. Wielu decyzjom towarzyszą również sankcje finansowe, które pełnią przede wszystkim rolę prewencyjną. Celem Urzędu nie jest jednak karanie, a ochrona rynku przed naruszeniami, dlatego w uzasadnionych przypadkach Prezes Urzędu odstępuje od nałożenia kary stosując inny rodzaj rozstrzygnięcia — decyzję zobowiązującą. Przyjęcie zobowiązania przedsiębiorcy do zmiany praktyki pozwala na szybsze zakończenie postępowania, a w konsekwencji wyeliminowanie niezgodnej z prawem praktyki. W ubiegłym roku co trzecia decyzja wydana w sprawach praktyk ograniczających konkurencję oraz naruszających zbiorowe interesy konsumentów stanowiła ten rodzaj rozstrzygnięcia.

Kto i kiedy może złożyć zobowiązanie?

Zobowiązanie powinno być złożone przez stronę, której zarzucane jest naruszenie prawa, na odpowiednio wczesnym etapie postępowania, najlepiej niezwłocznie po otrzymaniu postanowienia o jego wszczęciu. Działania, jakie planuje podjąć przedsiębiorca, powinny prowadzić do zaniechania kwestionowanej praktyki lub usunięcia skutków naruszenia.

Zakres zobowiązania

Zobowiązanie musi precyzyjnie określać, w jaki sposób przedsiębiorca wyeliminuje niezgodną z prawem praktykę lub jej skutki. Przykładowo, jeśli podmiot stosuje niedozwolone postanowienia umowne to jego zobowiązanie powinno polegać na usunięciu z wzorca konkretnych klauzul lub ich zmianie. Ponadto w swojej propozycji nie może się ograniczyć tylko do ogólnej deklaracji, że nie będzie podejmował podobnych praktyk w przyszłości.

Zakończenie postępowania w trybie decyzji zobowiązującej jest korzystne zarówno dla przedsiębiorcy, jak i całego rynku. Aby jednak zapewnić jasne i jednolite zasady postępowania przygotowaliśmy wyjaśnienia w sprawie wydania decyzji zobowiązującej. Choć nie mają one charakteru prawnie wiążącego, to Urząd będzie je stosował w praktyce. Jestem przekonana, że ułatwią one zrozumienie przepisów prawa i sposobu procedowania UOKiK oraz przyczynią się do popularyzacji tego narzędzia wszędzie tam, gdzie spełnione będą przesłanki do jego zastosowania.