Czym jest zmowa przetargowa, w jaki sposób ją wykryć, kiedy współpraca pomiędzy oferentami jest dozwolona? To najważniejsze tematy organizowanej przez UOKiK konferencji pt. „Ochrona konkurencji w zamówieniach publicznych”, która rozpoczęła się w Toruniu. 

Prawo antymonopolowe zakazuje porozumień ograniczających konkurencję. Jedną z niedozwolonych praktyk jest uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert

Zobacz zapis wideo z konferencji

Prawo antymonopolowe zakazuje porozumień ograniczających konkurencję. Jedną z niedozwolonych praktyk jest uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert. Dane Urzędu Zamówień Publicznych wskazują, że w 2011 r. wartość rynku zamówień publicznych w Polsce szacowano na ok. 144 mld zł. Jednocześnie OECD szacuje, że w konsekwencji nielegalnych porozumień cena płacona przez zamawiającego może być  nawet o 20 proc wyższa. Tym samym zmowy przetargowe mogą powodować, że publiczne pieniądze wydawane będą w sposób nieefektywny. Tracą na tym odbiorcy, a ostatecznie podatnicy. Z doświadczenia UOKiK wynika, że najczęstszą formą niedozwolonych uzgodnień jest rezygnacja z zawarcia umowy przez zwycięzcę przetargu po to, aby zamówienie zrealizował przedsiębiorca, którego oferta była druga w kolejności, czyli droższa. Innym rodzajem porozumienia, które może zostać uznane za niezgodne z prawem jest ograniczanie liczby przedsiębiorców składających oferty w celu zapewnienia zwycięstwa z góry wyznaczonemu podmiotowi. Niedozwolone jest również rotacyjne składanie ofert polegające na podziale pomiędzy uczestników zmowy wygranej w kolejnych przetargach. Działaniem niegodnym z prawem jest również podział rynku przez uczestników zmowy, w wyniku którego w danym regionie do przetargu startują tylko z góry ustaleni oferenci.

Z badań* przeprowadzonych w tym roku na zlecenie UOKiK wynika, że przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że wspólne uzgadnianie warunków składanych ofert jest zabronione. Ponad 80 proc. pytanych stwierdziło, że jest to nielegalne porozumienie ograniczające konkurencję. Zapytani o konkretny przykład – rotacyjnego składania ofert, ankietowani również w większości trafnie uznali, że jest to działanie niezgodne z prawem. W ten sposób odpowiedziało ponad 62 proc. badanych. Z deklaracji przedsiębiorców wynika także, że nie są oni skłonni do zawierania zmów przetargowych. Na pytanie czy w sytuacji zagrożenia upadłością firmy zawarliby zmowę przetargową, tylko nieco ponad 13 proc. pytanych odpowiedziało twierdząco.

Niedozwolone jest również rotacyjne składanie ofert polegające na podziale pomiędzy uczestników zmowy wygranej w kolejnych przetargach. Działaniem niegodnym z prawem jest również podział rynku przez uczestników zmowy, w wyniku którego w danym regionie do przetargu startują tylko z góry ustaleni oferenci

Wyniki badań pokazują, że większość przedsiębiorców zdaje sobie sprawę, że zmowy przetargowe są zakazane. Nasuwa się więc pytanie: dlaczego decydują się na zawieranie niedozwolonych porozumień? Odpowiedzi postarają się udzielić uczestnicy dzisiejszej konferencji „Ochrona konkurencji w zamówieniach publicznych”, która odbywa się na Wydziale Prawa i Administracji UMK w Toruniu. Głównym celem spotkania jest wypracowanie najlepszych sposobów zwiększenia skuteczności wykrywania i eliminowania zmów przetargowych. W konferencji bierze udział Prezes UOKiK Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel orazprzedstawiciele zamawiających, wykonawców a także organów nadzorujących prawidłowy przebieg procedur przetargowych -  Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, europejskich urzędów ochrony konkurencji, reprezentanci instytucji publicznych, prawnicy i przedsiębiorcy. – Efektywna ochrona konkurencji w sferze zamówień publicznych zajmuje bardzo ważne miejsce wśród priorytetów organów antymonopolowych, a także stanowi jeden z kluczowych tematów dyskusji na arenie międzynarodowej – powiedziała podczas otwarcia konferencji Prezes UOKiK, Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel.

Zapis transmisji z wydarzenia jest dostępny na stronie internetowej Urzędu. Na stronie można również obejrzeć zapis wideo z Międzynarodowego Forum Prawa Konkurencji, które odbyło się w Warszawie 27 września 2012 r.

Dzisiejsze spotkanie to kolejna z konferencji regionalnych organizowanych przez UOKiK. Pozwalają one na pokazanie aktywności Delegatur Urzędu oraz przybliżenie efektów ich pracy. Delegatura w Bydgoszczy jest jedną z dziewięciu jednostek regionalnych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Bada i eliminuje nieprawidłowości na terenie województw kujawsko-pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Tylko od 2002 r. wydała ponad 300 decyzji. Wśród nich było wykrycie zmowy na rynku ubezpieczeniowym pomiędzy spółkami PZU i Maximus Broker. Bydgoska delegatura przygotowała również raport dotyczący ochrony konsumentów na rynku przewozów lotniczych, który opublikowany został w maju br., w związku z turniejem EURO 2012.

Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel.: 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 314
Fax 22 826 11 86
E-mail: malgorzata.cieloch@uokik.gov.pl

*Badania przeprowadzone na zlecenie UOKiK dotyczące znajomości prawa konkurencji w Polsce. Zrealizowane od marca do maja 2012 roku. Na pytania odpowiadało łącznie 1200 przedsiębiorców, podzielonych na cztery grupy: zatrudniających do 9 osób, od 10 do 49, od 50 do 249 i powyżej 250.